Paniekaanvallen
Wat is een paniekaanval?
Een paniekaanval is een plotselinge, heftige angst die je helemaal kan overvallen. Het voelt vaak alsof er gevaar is, ook al is er eigenlijk geen echte reden om bang te zijn. Je lichaam reageert tijdens een paniekaanval alsof je in een levensgevaarlijke situatie zit. Dit zorgt voor allerlei lichamelijke reacties, zoals snelle ademhaling, hartkloppingen en zweten.
Wat gebeurt er in je lichaam tijdens een paniekaanval?
Als je een paniekaanval hebt, reageert je lichaam zoals het zou doen bij echt gevaar. Dit noemen we de vecht-of-vlucht-reactie. Je lichaam maakt hormonen zoals adrenaline aan, die ervoor zorgen dat je alert en klaar bent om te vechten of te vluchten. Dit zijn een paar dingen die gebeuren:
- Snelle ademhaling: Je gaat sneller ademen om meer zuurstof binnen te krijgen. Dit kan zorgen voor duizeligheid of tintelingen.
- Hart klopt sneller: Je hart pompt sneller bloed rond om je spieren klaar te maken voor actie.
- Zweten: Je lichaam gaat zweten om af te koelen, alsof je je klaarmaakt voor zware inspanning.
- Spanning in je spieren: Je spieren spannen zich aan, wat kan zorgen voor pijn of kramp.
- Maagklachten: Soms krijg je last van je maag of darmen, omdat je spijsvertering even minder belangrijk is in een noodsituatie.
Deze reacties zijn normaal als je in echt gevaar zou zijn, maar tijdens een paniekaanval is er geen echte dreiging. Je lichaam reageert op iets wat in je gedachten speelt, en niet op iets wat daadwerkelijk gevaarlijk is.
Wat kan een paniekaanval veroorzaken?
Er zijn veel verschillende dingen die een paniekaanval kunnen veroorzaken, zowel bij kinderen als bij volwassenen. Dit zijn een paar voorbeelden:
Bij volwassenen en kinderen:
- Stress
- Verlies of verdriet
- Grote veranderingen
- Gezondheidsproblemen
- Groeiende angsten
- Eenzaamheid
- Weinig zelfvertrouwen
- Onrust
- Schooldruk
- Pesten en treiterijen
- Faalangst
- perfectionisme etc.
Hoe voelt een paniekaanval?
Een paniekaanval kan heel beangstigend zijn. Je kunt het gevoel hebben dat je de controle verliest, dat je niet meer goed kunt ademen, of zelfs dat je flauw gaat vallen. Sommige mensen denken tijdens een paniekaanval dat ze een hartaanval krijgen, omdat de symptomen soms lijken op die van hartproblemen.
Dit zijn veelvoorkomende gevoelens tijdens een paniekaanval:
- Je hart klopt heel snel of hard.
- Je hebt moeite met ademhalen.
- Je voelt je duizelig of licht in je hoofd.
- Je begint te zweten of te trillen.
- Je hebt pijn op de borst.
- Je voelt je misselijk of hebt last van je buik.
- Je maakt veel speeksel aan of juist te weinig.
- Je hebt het gevoel dat je de controle kwijt bent.
Wat kun je doen?
Het belangrijkste om te onthouden is dat een paniekaanval niet gevaarlijk is, ook al voelt het heel eng. Het is een reactie van je lichaam die vanzelf weer overgaat. Er zijn verschillende manieren om jezelf te kalmeren, zoals rustig ademhalen, je zintuigen gebruiken (zien, horen, voelen), of je spieren bewust te ontspannen.
Tips voor wat je kunt doen tijdens een paniekaanval
Een paniekaanval kan heel heftig zijn. Het voelt vaak alsof je geen controle meer hebt over je lichaam of je gedachten. Zowel volwassenen als kinderen kunnen dit meemaken. Gelukkig zijn er een paar dingen die je kunt doen om jezelf te helpen kalmeren. Hieronder vind je een aantal eenvoudige tips die je meteen kunt gebruiken als je een paniekaanval hebt.
1. Adem rustig in en uit
Wanneer je in paniek bent, ga je vaak sneller ademen. Dit kan je duizelig maken en het gevoel van angst erger maken. Probeer bewust langzamer te ademen. Doe dit zo:
- Adem diep in door je neus.
- Houd je adem 3 seconden vast.
- Adem langzaam uit door je mond.
Doe dit een paar keer achter elkaar totdat je merkt dat je ademhaling rustiger wordt.
2. Gebruik je zintuigen
Als je paniekaanval begint, kan het helpen om je te richten op wat je voelt, ziet of hoort. Dit brengt je aandacht naar het moment nu, en niet naar de angstige gedachten. Probeer deze oefening eens:
- Kijk om je heen en benoem 5 dingen die je ziet.
- Raak 4 dingen aan en voel hoe ze aanvoelen.
- Luister naar 3 geluiden in je omgeving.
- Ruik aan 2 dingen om je heen.
- Proef iets (bijvoorbeeld water of een snoepje).
Door je zintuigen te gebruiken, kan je jezelf helpen om kalm te worden en uit je hoofd te komen.
3. Herinner jezelf: dit gaat voorbij
Een paniekaanval voelt heel heftig, maar het is belangrijk om te weten dat het tijdelijk is. Je lichaam reageert alsof er gevaar is, maar je bent niet in gevaar. Vertel jezelf: “Dit gaat voorbij. Ik ben veilig en dit gevoel zal weer weggaan.”
4. Ontspan je lichaam
Je spieren worden vaak heel gespannen tijdens een paniekaanval. Je kunt proberen je spieren bewust te ontspannen. Begin bijvoorbeeld bij je handen:
- Span je handen heel hard aan, houd dit 5 seconden vast, en laat daarna los.
- Doe dit ook met je armen, schouders, benen en voeten.
Door je spieren één voor één te ontspannen, geef je je lichaam het signaal dat het mag kalmeren.
5. Beweeg
Soms helpt het om een beetje te bewegen. Dit kan je afleiden van de paniek. Ga bijvoorbeeld een paar stappen lopen, rek je uit, of speel met een bal. Door te bewegen, geef je je lichaam iets te doen, waardoor het stopt met focussen op de paniek. Eet of drink iets.
6. Stel je een fijne plek voor
Sluit je ogen en stel je een plek voor waar je je veilig en blij voelt. Denk aan alle details van die plek: hoe ziet het eruit, wat ruik je, hoe voelt het om daar te zijn? Misschien is het een bos, een strand of je eigen slaapkamer. Door hieraan te denken, leid je je gedachten af van de paniekaanval.
7. Praat tegen jezelf op een positieve manier
Soms helpt het om in gedachten tegen jezelf te praten. Zeg dingen zoals: “Ik ben veilig,” “Het is oké,” “Dit gaat over.” Deze positieve zinnen helpen je om rustiger te worden.
Onze aanpak
Bij zowel Kids Coaching Hakemulder als Pro Coaching Hakemulder geloven we in een persoonlijke aanpak. Iedereen is anders en heeft andere behoeften. Daarom nemen we de tijd om goed te luisteren en samen te kijken wat jij of je kind nodig heeft. Wij werken oplossingsgericht, met de focus op wat wél werkt.
Onze praktijk biedt een veilige en vertrouwde omgeving, waar je jezelf kunt zijn en waar we samen werken aan jouw doelen.
Voor kinderen en jongeren onder de 18: www.KidsCoachingHakemulder.nl





