We kennen het allemaal wel.
Vervelende terugkerende emoties of gedragingen van ons zelf die we liever kwijt dan rijk zijn. Ongewenste en overdreven gevoelens die opkomen bij stress. We willen het graag veranderen.
De RET is een methode om ongewenst gedrag of emoties van jezelf om te buigen naar meer effectief gedrag of effectievere emoties. Een effectieve methode om veranderingen in denken en gedrag te bewerkstelligen.
Wat belangrijk is om te weten, is dat ons gedrag sterk wordt bepaald door gebeurtenissen die we in onze vroegere jaren hebben meegemaakt. Dit kunnen hele heftige gebeurtenissen zijn, maar dat hoeft niet. Het gaat om de mate van stress de wij hebben ervaren in een bepaalde situatie en de betekenis die we eraan hebben gegeven.
We hebben op dat moment gehandeld en emoties gevoeld. Wanneer dit effectief bleek te werken hebben onze hersenen deze tactiek opgeslagen om meteen weer te kunnen inzetten bij een volgend gevaar welke lijkt op diegene die hij al eerder heeft meegemaakt. Alles wat in de buurt komt van zo n zelfde soort situatie werkt als een trigger om meteen dat ene gedrag in te zetten wat toen effectief bleek te zijn. Vaak blijkt de doeltreffendheid van dat gedrag helemaal niet meer te passen in de huidige realiteit. De situaties zijn anders, je bent verder ontwikkeld, je bent ouder geworden etc.
Irrationele gedachten zijn gedachten en gedrag die ons niet verder helpen.
Bijvoorbeeld:
Jan komt uit een hard werkend gezin. Vader en moeder werkten allebei erg veel om Jan een goed thuis te kunnen geven. Het nadeel hiervan was dat er weinig tijd was voor Jan. Hij moest veel dingen alleen doen en vader en moeder waren druk. Jan wilde zijn vader en moeder helpen door niet te veel te verlangen en te vragen, zo was hij hen in ieder geval niet tot last.
Jan is nu zelf een hardwerkende ouder, maar het lukt hem niet goed om hulp en aandacht te vragen.
Tijd om ons gedrag eens onder de loep te nemen en er een grote schoonmaak in te houden. Wat past mag blijven, wat niet meer passend is of versleten belandt in de 'RET machine'.
Volgens de RET is het mogelijk om het eigen denken en de bijbehorende aannames
te veranderen door er bewust bij stil te staan en actief bezig te blijven ze te
veranderen.
Ik heb een mindmap gemaakt van de eerste 3 stappen, ook wel het RET ABC, om je een visueel beeld te geven.
Hieronder zal ik de stappen toelichten.
De eerste stap is om helder, feitelijk en zonder waardeoordeel een beschrijving van de
situatie te maken. Wat is er aan de hand? Het gaat hier dus om de A uit het ABC van
de RET.
Vaak spelen er meerdere gevoelens door elkaar. Het kan lastig zijn om die te
benoemen. Een handig rijtje daarbij zijn de vier B's van gevoelens:
BEDROEFD BANG BOOS BLIJ
Een voorbeeld:
Het maakte me boos dat ik weer werd gevraagd om een bepaalde een taak te doen (boos).
Iedereen kan deze taak toch doen? Ze weten dat ik er een hekel aan heb en ik moet hem altijd doen, maar ik durf ook geen “nee” te zeggen (bang).
Waarom vragen ze altijd mij? Willen ze dan geen rekening met mij houden (bedroefd).
Nu beschrijf je de gedachten die door je hoofd speelden.
Bijvoorbeeld:
- Ik ben niets waard.
- Ik kan dit niet.
- Oh ja hoor, ik doe het wel, iedereen gebruikt mij toch als het afvoerputje.
- Ik wil niet, maar ik weet ook niet hoe ik nee moet zeggen.
- Als iemand om hulp vraagt, moet ik wel helpen.
- Ik ben ook de enige die het kan.
- Je moet klaarstaan voor anderen.
- Als ik nee zeg, houden ze niet meer van me.
We gaan nu verder op het hier bovenstaande
In deze stap ga je opzoek naar het gedrag wat je wel had willen vertonen of welk gedrag passender was geweest. Het gaat er om te bedenken welk alternatief werkt en haalbaar voor je is.
Bijvoorbeeld: Je baas vraagt of je wilt overwerken. Je hebt hierop ja geantwoord terwijl het eigenlijk helemaal niet uitkomt. De vraag luidt nu: Wat had je willen antwoorden? Je had ‘nee’ willen zeggen. De volgende keer zeg ik: “Nee sorry, dat komt mij nu niet uit”.
Het gaat er hier niet om de gedachten als onbelangrijk te bestempelen.
Vragen die gesteld kunnen worden:
- Klopt het echt wat ik denk?
- Helpen deze gedachten mij om het doel te bereiken?
- Is het logisch wat ik denk?
Voorbeelden vertaald naar de situatie:
- Is het zo (feit) dat ze me niet aardig meer vinden nu ik 'nee' heb gezegd?
- Helpt de gedachten: Kan ik nu niemand me aardig vindt de volgende keer weer weigeren?
- Ben ik asociaal, nu ik het een ander laat doen?
- Klopt het dat wanneer ik een keer een foutje maakt, ik dan meteen niet deug?
- Klopt het dat wanneer ik toegeef, ik iets moeilijk vind mensen mij als dom bestempelen?
- Is het logisch dat mensen mij nooit meer aardig zullen vinden, als ik een keer afsla?
(werkt het zo in het leven, heb ik zelf een hekel aan mensen die een keer 'nee' tegen
me zeiden?)
Een heel effectief middel hier is door humor te gebruiken en de zaken om te keren. Bijvoorbeeld:
Wat kun je doen om zeker te weten dat iedereen een hekel aan je heeft en je nooit
meer aardig vindt? Precies, dan moet je wel zulke verschrikkelijke dingen doen, dat
het niet meer realistisch is.
Wat is de beste methode om er zo snel mogelijk voor te zorgen dat iedereen een hartgrondige hekel aan je heeft?
Fantaseer er gerust op los, zodat je de angel uit de ineffectieve gedachte haalt.
Probeer hier om realistische en helpende gedachten te bedenken.
De situatie hoeft niet opeens gemakkelijk of prettig te worden, maar wel acceptabel en hanteerbaar.
Een goede tip hierbij is om het woord 'moeten' te vervangen door 'willen'.
Bijvoorbeeld: "Ik wil altijd aardig gevonden worden (maar als dat niet zo is, dan vind ik
dat niet leuk, maar dan is dat nou eenmaal zo)" in plaats van "Ik moet altijd aardig
gevonden worden (en als dat niet gebeurt, is dat verschrikkelijk)".
Deze stap is er een van evalueren en experimenteren.
Probeer de juiste, effectieve zinnen hardop uit te spreken en ervaar hoe dat voelt.
- Welke zin past het beste?
- Waar voel je je het comfortabelst bij?
Ga aan de slag tijdens lastige situaties en evalueer (sta even stil) achteraf hoe het ging.
- Werkten de nieuwe zinnen?
- Wat was het effect?
- Hoe voelde het? Vast en zeker nog heel spannend en misschien wel surrealistisch.
- Had het een gewenst effect?
Om baad te hebben bij RET is het belangrijk om gericht te oefenen met nieuwe,
rationele gedachten en met nieuw gedrag en gevoel. Oude gedachten hebben lang de
tijd gehad om in te slijten en het vergt oefening om die te laten vervagen. Geef jezelf deze ruimte.
Zet vooral door! Je kunt dit!
Het is moeilijk om ingesleten patronen te doorbreken. Dit kost veel inzet en doorzettingsvermogen. Toch is het zonde om het geen kans te geven. Het vermindert stress naderhand aanzienlijk, het geeft zelfvertrouwen en vermindert faalangst.
We hopen je weer wat nieuwe inzichten te hebben kunnen geven en je te ondersteunen in de door jou gewenste veranderingen.
Mocht je dit liever samen willen aanpakken of weet je iemand, jong of oud, wie hulp kan gebruiken… Maak dan een afspraak, dan gaan we er samen tegenaan!
Er bestaan geen foute vragen en we oordelen niet!
Leeghwaterstraat 25,
2811 DT Reeuwijk
Praktijkruimte 27